In de afgelopen jaren heeft de belangstelling voor complementaire therapieën, met name acupunctuur, een aanzienlijke groei doorgemaakt binnen de oncologie. Dit komt voort uit de toenemende erkenning van de noodzaak om niet alleen de fysieke symptomen van kanker te behandelen, maar ook de psychosociale aspecten die patiënten ervaren tijdens hun ziekteproces. Acupunctuur, een eeuwenoude techniek uit de traditionele Chinese geneeskunde, heeft bewezen een waardevolle aanvulling te zijn op de reguliere oncologische behandelingen. In deze blog worden de voordelen van acupunctuur bij kanker als aanvullende therapie binnen de oncologie besproken, evenals de huidige erkenning en integratie in de oncologische zorg.

 

 

De integratie van acupunctuur in de reguliere gezondheidszorg

De oorspronkelijke toepassing van acupunctuur is gericht op het herstel van de balans in het lichaam door het stimuleren van specifieke punten langs de meridianen. In de context van oncologie wordt acupunctuur voornamelijk toegepast om de symptomen en bijwerkingen van kankerbehandelingen, zoals chemotherapie en radiotherapie, te verlichten. Vroeg in de jaren ’80 begonnen wetenschappers deze toepassing te verkennen, en de resultaten toonden aan dat acupunctuur effectief kon zijn in het verminderen van misselijkheid, vermoeidheid en pijn bij kankerpatiënten.
In de vroege jaren 2000 kregen studies die de effectiviteit van acupunctuur onderzochten in relatie tot oncologische zorg, steeds meer erkenning. Enkele belangrijke onderzoeken wijzen uit dat acupunctuur niet alleen helpt bij symptomatische verlichting, maar ook kan bijdragen tot het verbeteren van de kwaliteit van leven voor patiënten. Er werd aangetoond dat het de psychologische toestand van patiënten kan verbeteren door angst en depressie te verminderen, wat cruciaal is tijdens een vaak overweldigende behandelingsperiode.
Daarnaast hebben sommige studies gesuggereerd dat acupunctuur het immuunsysteem kan stimuleren, wat een belangrijk aspect is van de algehele kankerbehandeling. Dit heeft geleid tot een grotere acceptatie van acupunctuur binnen oncologische behandelcentra en ziekenhuizen, waar het steeds vaker wordt aangeboden als onderdeel van een geïntegreerde behandelstrategie. Deze vooruitgang ontstaat niet alleen vanuit de ervaringen van patiënten, maar ook door de toenemende samenwerking tussen oncologen en niet- conventionele therapie.
In Nederland zijn er inmiddels verschillende centra en ziekenhuizen die acupunctuur als onderdeel van hun oncologische zorgprogramma’s aanbieden. Patiënten worden steeds vaker geïnformeerd over de voordelen van acupunctuur en krijgen de kans om deze behandeling te combineren met hun reguliere oncologische zorg. Het is echter belangrijk dat deze behandelingen worden uitgevoerd door gekwalificeerde acupuncturisten die samenwerken met de oncologen van de patiënt om een veilige en effectieve benadering te waarborgen.
De toekomst van acupunctuur in de oncologie ziet er veelbelovend uit, vooral nu er meer onderzoek wordt gedaan naar de achterliggende mechanismen van de effectiviteit van deze techniek. Met het toenemende bewijs dat acupunctuur een waardevolle aanvulling kan zijn op de traditionele oncologische zorg, groeit de acceptatie en toepassing ervan. Deze evolutie benadrukt de noodzaak om een holistische benadering van kankerbehandeling te omarmen, waarin zowel fysieke als emotionele aspecten van de zorg worden erkend en behandeld.
De evolutie van de toepassing van acupunctuur in de oncologie toont niet alleen de groeiende erkenning van niet-conventionele therapie aan, maar ook de behoefte aan patiëntgerichte zorg. Terwijl acupunctuur de weg vrijmaakt voor innovatieve benaderingen in de oncologie, wordt duidelijk dat het integreren van verschillende behandelmethoden kan leiden tot een betere kwaliteit van leven voor kankerpatiënten.

 

 

Voor welke klachten kan acupunctuur worden ingezet?

Een van de meest voorkomende klachten bij kankerpatiënten is pijn. Pijn kan het gevolg zijn van de ziekte zelf of van de behandelingen die patiënten ondergaan. Studies hebben aangetoond dat acupunctuur effectief kan zijn in het verlichten van pijn. Door het stimuleren van bepaalde acupunctuurpunten, kan de behandeling de afgifte van endorfines bevorderen, wat leidt tot een natuurlijke pijnstilling. Dit maakt acupunctuur een waardevolle aanvulling op conventionele pijnbestrijdingsmethoden.
Daarnaast ervaren veel kankerpatiënten symptomen zoals misselijkheid en braken, vooral na chemotherapie. Acupunctuur heeft aangetoond de frequentie en intensiteit van deze bijwerkingen te verminderen. Onderzoek suggereert dat acupunctuur de werking van de nervus vagus beïnvloedt, wat kan bijdragen aan de regulatie van misselijkheid. Voor patiënten die worstelen met deze vervelende bijwerkingen kan acupunctuur een effectieve en veilige optie zijn.
Vermoeidheid is een andere veelvoorkomende klacht bij oncologische patiënten. Dit kan een uitputtende bijwerking zijn van zowel de ziekte als de behandelingen. Acupunctuur kan helpen om energie te vergroten en de algehele vitaliteit te verbeteren. Door het stimuleren van specifieke punten in het lichaam, kan acupunctuur bijdragen aan een betere bloedcirculatie en de aanmaak van energie bevorderen, wat resulteert in een vermindering van de vermoeidheid.
Bovendien kunnen angst en depressie vaak optreden bij personen die een kankerdiagnose hebben ontvangen. De emotionele impact van kanker is aanzienlijk en kan het welzijn van patiënten ernstig beïnvloeden. Acupunctuur kan helpen om de geestelijke gezondheid te verbeteren door het bevorderen van ontspanning en het verlagen van stressniveaus. Het kan een gevoel van welzijn bevorderen en patiënten helpen beter om te gaan met hun ziekte en de bijbehorende behandelingen.
Tot slot kunnen slapeloosheid en andere slaapstoornissen ook bij oncologische patiënten voorkomen. Acupunctuur kan bijdragen aan een betere slaapkwaliteit door het bevorderen van ontspanning en het reguleren van de slaappatronen. Dit kan op zijn beurt leiden tot een verbetering van de algehele kwaliteit van leven.

 

Wat zeggen studies over de toepassing van acupunctuur bij oncologische patiënten?

Zeer veel studies onderzochten de toepassing van acupunctuur in de oncologie. De resultaten zijn overwegend positief en suggereren dat acupunctuur kan helpen bij het verlichten van verschillende symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven van patiënten.

 

Acupunctuur bij kanker

 

Verschillende studies hebben aangetoond dat acupunctuur effectief kan zijn bij het verlichten van symptomen die vaak voorkomen bij kanker en de behandeling ervan, zoals pijn, misselijkheid, vermoeidheid en angst. Een studie gepubliceerd in het “Journal of Pain and Symptom Management” toonde aan dat patiënten die acupunctuur ondergingen, significante verminderingen in pijn en een verbeterde levenskwaliteit rapporteerden. Deze resultaten suggereren dat acupunctuur een waardevolle aanvulling kan zijn op de traditionele oncologische behandelingen.
Verder blijkt uit systematische reviews en meta-analyses dat acupunctuur de bijwerkingen van chemotherapie kan verlichten. Onderzoek gepubliceerd in “The Cochrane Database of Systematic Reviews” concludeert dat acupunctuur effectief is in het verminderen van acute en chronische misselijkheid en braken die voortvloeien uit chemotherapie.

Een meta-analyse gepubliceerd in het ‘Journal of Clinical Oncology’ verzamelde gegevens van verschillende klinische proeven en concludeerde dat acupunctuur effectief was in het verminderen van acute en uitgestelde chemotherapie-geïnduceerde misselijkheid. De auteurs stelden dat het activeren van specifieke acupunctuurpunten, zoals PC6 (Neiguan), de misselijkheid aanzienlijk kon verminderen, wat uiteindelijk de kwaliteit van leven van patiënten verbeterde. Dit is cruciaal, aangezien misselijkheid niet alleen het welzijn van de patiënt beïnvloedt, maar ook leidt tot verminderde inname van voeding en medicatie, wat de effectiviteit van de kankerbehandeling kan ondermijnen.

Naast misselijkheid is ook de pijnbestrijding binnen de oncologie een niet te onderschatten klacht. Pijnmanagement is cruciaal voor oncologische patiënten, vooral tijdens en na behandelingen zoals radiotherapie. Studies hebben aangetoond dat acupunctuur niet alleen de pijn kan verminderen, maar ook de behoefte aan opiaten kan verlagen. Een randomized controlled trial (RCT) toonde aan dat patiënten die acupunctuur ondergingen voor en na hun radiotherapie significante pijnverlichting ervaarden in vergelijking met de controlegroep die geen acupunctuur ontving. Dit biedt een waardevolle niet-farmacologische optie voor pijnbestrijding in combinatie met conventionele behandelingen.
Daarnaast heeft acupunctuur ook positieve effecten op de geestelijke gezondheid van kankerpatiënten. Angst en depressie zijn veelvoorkomende problemen bij mensen die een kankerdiagnose krijgen. Studies hebben aangetoond dat acupunctuur kan helpen bij het verminderen van deze symptomen. Een onderzoek uitgevoerd aan de Universiteit van Maryland vond dat patiënten die acupunctuur ontvingen, een significante afname van angst- en depressieve symptomen meldden. Dit draagt bij aan een beter algemeen welzijn en kan patiënten helpen om beter om te gaan met hun ziekte en behandelingen.

Tevens hebben verschillende onderzoeken aangetoond dat acupunctuur daadwerkelijk een effectieve methode kan zijn voor het verminderen van opvliegers bij chemotherapiepatiënten. Een gerandomiseerde gecontroleerde studie gepubliceerd in het “Journal of Clinical Oncology” toonde aan dat vrouwen die acupunctuur ontvingen significant minder opvliegers rapporteerden in vergelijking met de controlegroep die geen behandeling onderging. De onderzoekers stelden vast dat de frequentie en de ernst van de opvliegers afnamen, wat leidde tot een verbetering in de algemene levenskwaliteit van de deelnemers.

Nog ander onderzoek gaf aan dat acupunctuur een nuttige rol kan spelen bij het verlichten van de symptomen van polyneuropathie. Een meta-analyse van verschillende klinische studies toonde aan dat acupunctuur een significante verbetering kan bieden bij het verminderen van pijn en het verbeteren van de functie van zenuwen bij kankerpatiënten. Een studie gepubliceerd in het tijdschrift “Supportive Care in Cancer” concludeerde dat patiënten die acupunctuur ondergingen, minder neuropathische pijn rapporteerden in vergelijking met degenen die een placebo-behandeling ontvingen. Dit wijst op de effectiviteit van acupunctuur als een behandelingsoptie.

 

 



Evidence-based acupunctuur biedt een waardevolle aanvulling op de oncologische zorg, door symptomatische verlichting ( pijn, misselijkheid, vermoeidheid, warmte-opwellingen, polyneuropathie, ..) en ondersteuning van de geestelijke gezondheid ( stress, angst, slapeloosheid,..) van patiënten te bieden. De wetenschappelijke literatuur toont veelbelovende resultaten aan, maar het is noodzakelijk om voortdurend onderzoek te doen naar de effectiviteit en implementatie van acupunctuur binnen de oncologie. Door acupunctuur in een multidisciplinair behandelingsplan te integreren, kunnen zorgverleners een breder scala aan opties bieden voor de complexe behoeften van kankerpatiënten.

Nuttige links:

https://www.evidencebasedacupuncture.org

https://www.jpsmjournal.com

https://www.cochranelibrary.com

https://ascopubs.org/journal/jco

https://umd.edu

https://en.wikipedia.org/wiki/Supportive_Care_in_Cancer